Obrazy, plakaty
1. „Ojcowie Niepodległości” Panel wystawowy https://ipn.gov.pl/download/1/102542/OJCOWIE-NIEPODLEGLOSCIcalosc-small.pdf
Muzyka
- „My Pierwsza Brygada” https://www.polskatradycja.pl/piesni/wojskowe/344-my-pierwszabrygada.html
- „Ignacy Jan Paderewski Wielki Muzyk w służbie Polski” http://radioszczecin.pl/352,6
- „Warszawskie Dzieci” słowa Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego muzyka Andrzeja Panufnika; https://www.polskatradycja.pl/piesni/wojskowe/355-warszawskiedzieci.html
- SABATON – Uprising (Official Video) https://www.youtube.com/watch?v=Mnxvdz65y8s
Teksty źródłowe
1. My Pierwsza Brygada – tekst
Legiony to żołnierska nuta,
Legiony to ofiarny stos.
Legiony to rycerska buta,
Legiony to straceńców los.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
O ileż mąk, ileż cierpienia,
O ileż krwi, przelanych łez.
Pomimo to – nie ma zwątpienia,
Dodawał sił – wędrówki kres.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Krzyczeli, żeśmy stumanieni,
Nie wierząc nam, że chcieć to móc.
Laliśmy krew osamotnieni,
A z nami był nasz drogi wódz!
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Nie chcemy już od was uznania,
Ni waszych mów, ni waszych łez.
Skończyły się dni kołatania
Do waszych serc, do waszych kies.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Pamięta wszak Warszawa chwile,
Gdy szara garść legionów szła.
Rzucili nam: germanofile
Spod oka znów spłynęła łza.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Dzisiaj już my jednością silni
Tworzymy Polskę — przodków mit,
Że wy w tej pracy nie dość pilni,
Zostanie wam potomnych wstyd!
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Inaczej się dziś zapatrują
I trafić chcą do naszych dusz,
I mówią, że nas już szanują,
Lecz właśnie czas odwetu już!
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Dziś nadszedł czas pokwitowania
Za mękę serc i katusz dni.
Nie chciejcie więc politowania,
Zasadą jest: za krew chciej krwi.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Umieliśmy w ogień zapału
Młodzieńczych wiar rozniecić skry,
Nieść życie swe dla ideału
I swoją krew i marzeń sny.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
Potrafim dziś dla potomności
Ostatki swych poświęcić dni,
Wśród fałszów siać siew szlachetności
Miazgą swych ciał, żarem swej krwi.
Ref.: My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy nasz życia los,
Na stos, na stos.
2. Telegram Józefa Piłsudskiego notyfikujący powstanie państwa polskiego – 16 listopada 1918 r.
Do P. Prezydenta Stanów Zjednoczonych, Do Królewskiego Rządu Angielskiego, Do Rządu Rzeczypospolitej Francuskiej, Do Królewskiego Rządu Włoskiego, Do Cesarskiego Rządu Japońskiego, Do Rządu Rzeczypospolitej Niemieckiej i do Rządów wszystkich Państw wojujących i neutralnych Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej, pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski. Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Dzięki zmianom, które nastąpiły wskutek świetnych zwycięstw armii sprzymierzonych – wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym. Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski – przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości. Opierając się na Armii Polskiej pod moją komendą, mam nadzieję, że odtąd żadna armia obca nie wkroczy do Polski, nim nie wyrazimy w tej sprawie formalnej woli naszej. Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej.
3. E-book Norman Davis „Powstanie 44” http://cyfroteka.pl/ebooki/Powstanie_44-ebook/p0401617i040
4. Uczestnicy Powstania Warszawskiego – Batalion „Zośka”
Kartka Epitafijna
1. Tadeusz Zawadzki
2. Jan Bytnar
3. Wiesław Denel
4. Jerzy Golnik
5. Henryk Petryka
6. Tadeusz Maślanowski
7. Jan Romocki
8. Aleksander Kamiński
9. Stanisław Broniewski
10.Władysław Cieplak
11.Jan Jaworski
12.Jan Lenart
13.Stanisław Leopold
14.Bolesław Matulewicz
15.Jerzy Ossowki
16.Józef Ptaszyński
17.Stefan Mirowski
18.Konrad Okólski
19.Jan Kozubek
20.Jan Jaworski
Biogramy uczestników Powstania dostępne w Internecie: http://www.batalionzoska.pl/batalion/biogramy/
5.„Warszawskie dzieci” – tekst
Nie złamie wolnych żadna klęska,
Nie strwoży śmiałych żaden trud
– Pójdziemy razem do zwycięstwa,
Gdy ramię w ramię stanie lud.
Refren: Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew!
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
Powiśle, Wola i Mokotów,
Ulica każda, każdy dom
– Gdy padnie pierwszy strzał, bądź gotów,
Jak w ręku Boga złoty grom.
Refren: Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój…
Od piły, dłuta, młota, kielni
– Stolico, synów swoich sław,
Że stoją wraz przy Tobie wierni,
Na straży Twych żelaznych praw.
Refren: Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój…
Poległym chwała, wolność żywym,
Niech płynie w niebo dumny śpiew,
Wierzymy, że nam Sprawiedliwy,
Odpłaci za przelaną krew.
Refren: Warszawskie dzieci…
Filmy
1. „Jesteśmy, jeśli pamiętasz” – spot autorstwa Muzeum Powstania Warszawskiego z okazji 74 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. https://www.youtube.com/watch?v=VGQAfqXsQxA
2. „Sierpniowe niebo. 63 dni chwały” reż. Ireneusz Dobrowolski. Film dostępny na platformie VOD https://vod.pl/filmy/sierpniowe-niebo-63-dni-chwaly/4kr0tpf
3. „Miasto 44” reż. Jan Komasa Film dostępny na platformie VOD https://vod.tvp.pl/video/miasto-44,miasto-44,24654080
POLECAMY!
https://archiwum.men.gov.pl/wp-content/uploads/2018/03/ojcowie-niepodleglosci-calosc-small.pdf
– Muzeum Powstania Warszawskiego – rys historyczny Powstania oraz wirtualne muzeum
https://www.1944.pl/artykul/powstanie-warszawskie,4736.html
https://www.1944.pl/artykul/wirtualne-muzeum,4828.html
– odznaka Batalionu Zośka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Batalion_%E2%80%9EZo%C5%9Bka%E2%80%9D#/media/File:Zoska_odzn_bt.png
– Zdobycie PASTy
– Pomnik Małego Powstańca Warszawskiego
https://www.google.com/search?q=Pomnik+Powsta%C5%84ca&client=firefox-b-ab&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwiyleiJnM_fAhUJDCwKHUwkBqoQsAR6BAgEEAE&biw=1920&bih=945#imgrc=x5HUqrKvhdslTM: https://www.google.com/search?q=Pomnik+Powsta%C5%84ca&client=firefox-b-ab&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwiyleiJnM_fAhUJDCwKHUwkBqoQsAR6BAgEEAE&biw=1920&bih=945#imgrc=Zd8flsxdt4UAkM
– Grudzień 70 –film
14 grudnia 1970 r. w Stoczni Gdańskiej wybuchł strajk wywołany ogłoszonymi podwyżkami na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Rozpoczął on falę strajków i manifestacji ulicznych, które objęły większość Wybrzeża i przybrały charakter powstania robotniczego, krwawo stłumionego przez komunistyczne władze.
https://dzieje.pl/wideo/grudzien-1970
– Kalendarium 1970
https://nowahistoria.interia.pl/prl/news-1970-r-kalendarium-wydarzen-w-polsce,nId,2350107
– Europejskie Centrum Solidarności
– przedstawienie przełomów ; Grudzień 70 i Sierpień 80
Grudzień 70:
https://dzieje.pl/content/grudzie%C5%84-70 ( pożar KW PZPR w Gdańsku)
– Sierpień 80:
21 Postulatów MKS:
https://pl.wikipedia.org/wiki/21_postulat%C3%B3w_MKS
https://www.tysol.pl/a10765–Pelny-tekst-21-postulatow-Porozumienia-Sierpniowe-Zwyciestwo-1980
– Porozumienia sierpniowe:
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/919345,37-lat-temu-podpisano-porozumienia-sierpniowe
– Narodziny opozycji antykomunistycznej, pontyfikat Jana Pawła II :
Narodziny KOR, ROPCiO, KPN itp:
23 września 1976 r. powstał Komitet Obrony Robotników (KOR) – jedno z najważniejszych ugrupowań opozycyjnych w PRL-u. Stał się on intelektualną i organizacyjną podstawą dla Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, pierwszego za „żelazną kurtyną” niezależnego związku zawodowego.
https://dzieje.pl/aktualnosci/rocznica-powstania-komitetu-obrony-robotnikow
Przed strajkami w 1980 r., które zaowocowały powstaniem ruchu solidarnościowego, opozycja wobec władz PRL nie miała powszechnego charakteru. Zdaniem historyka prof. Andrzeja Friszkego skupiała nie więcej niż 1500 osób. Początki opozycji antykomunistycznej
https://dzieje.pl/aktualnosci/przedsierpniowa-opozycja
– Pontyfikat Jana Pawła II:
https://dzieje.pl/aktualnosci/w-pazdzierniku-glowne-obchody-40-lecia-pontyfikatu-sw-jana-pawla-ii
http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/51,34862,20160565.html?i=1
https://www.youtube.com/watch?v=MNYt_FFxePk (film)
– Powstanie NSZZ „Solidarność”
– te same źródła co przy omówieniu Sierpnia 80 oraz symbol „Solidarności” :
Rejestracja NSZZ „Solidarność” (10 XI 1980)
porozumienie sierpniowe 1980 film z cyklu Polska Kronika Filmowa